20.10.2012 tarihli GMS'nin Tereddütlü 16 Sorusu Hakkında Mehmet Tanbaş'ın Görüşleri

20.10.2012 tarihli GMS'nin Tereddütlü 16 Sorusu Hakkında Mehmet Tanbaş'ın Görüşleri

20 Ekim 2012 GMS Gümrük Müşavirliği Ön Eleme Sınav Sorularının Mehmet Tanbaş Tarafından Yapılan Analizi

20 Ekim 2012 GMS Gümrük Müşavirliği Sınavında çıkan sorular incelendiğinde, bu sene özellikle Dış Ticaret Rejim ve Tebliğleri ile Sair Mevzuat ve Muafiyet Kararnamesi konularına ağırlık verildiği görülmüştür.

Soru çıkan konuların yüzde 98'ini GMS eğitim notlarımızda vermemize ve GMS eğitimlerimizde görmemize rağmen, özellikle soru tiplerinin farklı oluşunun sınava girenleri oldukça zorladığı izlenimi edinilmiştir. Sınava girenler sınav heyecanı ile farklı tipteki ve şaşırtmalı sorular nedeniyle zamanı iyi kullanamamış ve sonradan kolaylıkla yanıtlayabildikleri birçok soruya tereddüt yaşadıklarından yanlış cevap vermişlerdir.

Soru tipi olarak birkaç konunun birleştirilerek ezberin değil daha çok bilginin yorumlanmasının ve kullanılmasının ölçüldüğü, mevzuatta farklı durumların sorulduğu bir sınav olmuştur. Ancak önemli bir bölümünde soru hazırlanırken gereken özen gösterilmediği için, gerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gerekse Milli Eğitim Bakanlığı bu sene kendisi adına iyi bir sınav verememiş, tereddüt yaratan sorularla konu hakkında ciddi endişeye sebep olmuş ve kurumların saygınlığına yakışacak bir sınav gerçekleştirememiştir.

Sınav sonrası gerek kursiyerlerimizden gerekse de sınava giren diğer adaylardan özellikle eğitmenliğim, gümrük müşavirliğim ve İstanbul Mahkemelerinde konum hakkında Bilirkişi olmam sebebiyle sınav soruları hakkında görüşlerimin belirtilmesi yoğun olarak talep edilmiştir. Gerek tarafıma gönderilen şüphe edilen sorular, gerekse de kendi tespit ettiğim sorulara ilişkin değerlendirmelerimi yaparak aşağıda belirtiyorum.

GM Sınavında sorulan sorulardan aşağıda yaptığım analizde soruların bazılarının cevap şıkkı yanlış belirtilmiş, bazılarının birden fazla cevabı bulunduğu görülmüş, bazılarının ise zor soru hazırlamak için mevzuattaki terimlerin yanlış kullanıldığı, ayrıca mevzuatta ve uygulamada olup da sorularda atlanan konulara ve sorulara ilişkin tespitlerim yer almaktadır. Sorular incelendikçe tereddütler artmaktadır. Bu sınavı yapanlar şunu bilmelidirler ki hazırladıkları sorular gümrük ve dış ticaret konularında yıllarını ve emeklerini veren nice idealist gencin hayallerini etkilemektedir. Soruları hazırlarken yanlış yönlendirmeli sorular yerine gerçekten bilgi ve muhakemeyi ölçen sorular sorulmalıdır. Aksi takdirde bunca kişinin verdiği olağanüstü emeğin vebalini ödemek kolay değildir.

SORULARIN ANALİZİ

Soruların Analizi A Kitapçığına göre yapılmıştır.Analizden görüleceği üzere 16 soru ya tamamen hatalı yada tereddütlüdür. Bazı soruların ise cevap şıkları yanlış belirtilmiştir. Hatalı sorularda sınava girenlerin hiçbir kusuru olmamasına rağmen sınavı hazırlayan kurumların hatasını sınavı 001 puanla da olsa kazanamayarak ödemek durumunda kalmaktadır. Örneğin 1 soru hatalı olduğundan o soru sayılmamakta ve kalan sorular eşit olarak değerlendirilmektedir. Ancak sınav geçme notu olan 70 puanı da aynı derecede değiştirilmediğinden bu defa hatalı soru nedeniyle sınava girenler 100 sorudan 70 almak değil, 99 sorudan 70 almak durumunda kalmaktadırlar. 2011 sınavında bu sebeple 50 kişi civarında 69,30 civarında puanla sınavı kazanamayan bulunmaktadır. Sınavı hazırlayan kurumların hatasını gencecik beyinlere ödetmenin vebali bu konuda karar alıcıların boynundadır. Yanlıştan biran önce dönülmelidir. İptal edilen sorularda herkesin soruyu doğru cevapladığı kabul edilmeli, yada geçme puanı da iptal edilen soru oranında azaltılmalıdır. yani 100 soruda 70 puan alması gereken kişiler için 1 soru iptal edildiğinde 69,3 puanla sınavı kazanabilmelidirler.

Bunun yanısıra 3 sınav hakkı da mutlaka kaldırılmalıdır. Kişiler ya belli bir süre içerisinde en fazla 3 sınava girebilmeli örneğin 5 yıl içinde 3 sınav yada sınava girme hakkı diye birşey olmamalıdır. Kişiler sınavı geçinceye kadar açılacak sınavlara girebilmelidirler. Aksi takdirde gencecik beyinlerin meslekte ilerlemesinin önü kapanmaktadır.

Bir de ilk sınavı geçenler sonraki girecekleri belli sayıda sınavlarda ik sınavdan muaf tutulmalıdırlar. Geçtikleri sınavdan tekrar geçmeleri istenmemelidir.

 1.       A Kitapçığı 2. Soru
Bu soruda verilen değerler üzerinden eşyanın Gümrük Kıymetinin EURO cinsinden hesaplanması istenmektedir. Soruların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlandığı ve sınavın bu Kurumlar tarafından yapıldığı göz önüne alındığında soruların da Gümrük Mevzuatı ve uygulamalarına paralel olarak sorulması beklenmektedir.  Ancak bu soru sorulurken  Gümrük Kanunun 30. Maddesinde  “Eşyanın Gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin TL olarak beyanı zorunludur. Beyanname tahakkukunda Gümrük Kıymeti Fatura ve diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan T.C.Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına çevrilir.”  İbaresi dikkate alınmalı ve 1. Soru ile 2. Soru birleştirilerek tek soru olarak sorulmalıydı. Soruda Gümrük Kıymeti Euro olarak sorulması kanuna aykırı bir soru olduğundan hem hatalıdır hem de yanlış yönlendirme yapılmaktadır. Soru tamamen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluğu altında hazırlandığından böyle hatalı soruların sorulması kurumların saygınlığına da gölge düşürmektedir. Sorunun hatalı yönlendirme yapılması ve kanuna aykırı bir hususun sorulması sebebiyle  iptal edilmesi gerekmektedir.

 2.        A Kitapçığı 3. Soru
Bu soruda yukarıda belirttiğimiz hususun  yanı sıra başka bir hata yapılmıştır. Her beyannameden kesilmesi zorunlu olan ve KDV Matrahına girmesi gereken  Damga vergisi  soruda belirtilmediği için bu şekilde hesaplanacak  KDV Matrahı doğru olmayacaktır. Soru eksik bilgilerle ve yanlış yönlendirmelerle sorulmuştur. Soruda birden fazla yanlış yönlendirme vardır. Öncelikle EURO olarak kanuna aykırı bir matrah hesaplanması istenilmiş, sonra da mutlaka matraha girmesi gereken Damga Vergisi göz önüne alınmamıştır. Soruda bu hususlara hiç değinilmemiştir. Bu soru da 1. Soru ile birleştirilerek ve de Damga Vergisi matrahı da belirtilerek yada belirtilmeden de olsa matraha eklenmeli idi. Bu soru da iptal edilmesi gerekmektedir.

 3.        A Kitapçığı 6. Soru
Bu soruda tüm bilgilerin TL olarak verilmesi nedeniyle Gümrük Kanununa aykırı bir soru sorulmamıştır. Ancak A Kitapçığı 3. Soruda olduğu gibi Damga vergisi K.D.V. Matrahına eklenmesi zorunlu olmasına rağmen bu husus göz ardı edilmiştir.  Soruda belirtilmediği için bu şekilde oluşturulacak KDV Matrahı doğru olmayacaktır. Soru tamamen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluğu altında hazırlandığından böyle hatalı soruların sorulması kurumların saygınlığına da gölge düşürmektedir. Sorunun hatalı yönlendirme nedeniyle iptal edilmese dahi bundan böyle bu şekilde eksik ve yanlış yönlendirmeli soruların sorulmaması  gerektiği, aksi takdirde sınavı yapan kurumların saygınlığına zarar geleceği kanaatindeyim.

 4.        A Kitapçığı 8. Soru
Bu soruda tüm bilgilerin TL olarak verilmesi nedeniyle Gümrük Kanununa aykırı bir soru sorulmamıştır. Ancak A Kitapçığı 3. Soruda olduğu gibi Damga vergisi K.D.V. Matrahına eklenmesi zorunlu olmasına rağmen bu husus göz ardı edilmiştir. . Soruda belirtilmediği için bu şekilde oluşturulacak KDV Matrahı doğru olmayacaktır. Soru tamamen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluğu altında hazırlandığından böyle hatalı soruların sorulması kurumların saygınlığına da gölge düşürmektedir. Sorunun hatalı yönlendirme nedeniyle iptal edilmese dahi bundan böyle bu şekilde eksik ve yanlış yönlendirmeli soruların sorulmaması  gerektiği, aksi takdirde sınavı yapan kurumların saygınlığına zarar geleceği kanaatindeyim.

 5.       A Kitapçığı 10. Soru
Bu soruda YGM’nin yapamadığı işlem sorulmuş ve DİİBelgeleri ile ilgili süre uzatımlarına esas teşkil edecek işlemlerin tespiti doğru cevap olarak belirtilmiştir.  Ancak yetkilendirilmiş güm. müş. İle ilgili 2 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği 11.  Maddesi D Bendi DR1 kodunda dahilde işleme rejimi kapsamındaki eşyaya verilen izinlerle ilgili süre uzatımlarına esas teşkil edecek işlemlerin tespitini kapsar diye açıkça belirtilmektedir. Bu durumda soruda hiçbir doğru cevap bulunmamaktadır. Bu sorunun da iptal edilmesi gerekmektedir. 

6.       A Kitapçığı 14. Soru
Bu soruda tüm bilgilerin TL olarak verilmesi nedeniyle Gümrük Kanununa aykırı bir soru sorulmamıştır. Ancak A Kitapçığı 3. Soruda olduğu gibi Damga vergisi K.D.V. Matrahına eklenmesi zorunlu olmasına rağmen bu husus göz ardı edilmiştir. . Soruda belirtilmediği için bu şekilde oluşturulacak KDV Matrahı doğru olmayacaktır. Soru tamamen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluğu altında hazırlandığından böyle hatalı soruların sorulması kurumların saygınlığına da gölge düşürmektedir. Sorunun hatalı yönlendirme nedeniyle iptal edilmese dahi bundan böyle bu şekilde eksik ve yanlış yönlendirmeli soruların sorulmaması  gerektiği, aksi takdirde sınavı yapan kurumların saygınlığına zarar geleceği kanaatindeyim

7.       A Kitapçığı 36. Soru
Damping  marjı belirtilirken soruda veya cevap şıklarında “Türkiye’ye ihraç fiyatı “ olarak belirtilmesi gerekiyordu. Cevap şıklarında olduğu gibi yalın haliyle ihraç fiyatı dendiğinde Türkiye’den yapılan ihraç fiyatı anlaşılmaktadır ki bu da oldukça yanlış bir sonuca götürür bizi. Soru eksik sorulmuştur ve bu eksiklik sorunun anlamını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle bu sorunun da iptal edilmesi gerekir. Zira Damping Marjı “Normal değerin Türkiye’ye ihraç fiyatını aştığı” rakama tekabül eder. Soruda bu önemli ayrım belirtilmemiştir. Soru tamamen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluğu altında hazırlandığından böyle hatalı soruların sorulması kurumların saygınlığına da gölge düşürmektedir. Soruda ve cevap şıklarında belirtilen eksiklik basit bir eksiklik değil, soruyu ve cevap şıklarını doğrudan etkileyen önemli bir eksikliktir. Bu soru iptal edilmeli ve bundan sonraki sınavlarda böyle yanlış yönlendirmeli ve eksik bilgi içeren sorular sorulmamalıdır.

 8.       A Kitapçığı 40. Soru
Soruda asgari ve azami dava zamanaşımı süreleri sorulmakta ve “En az 8 yıl en fazla 15 yıl cevabı doğru olarak verilmektedir. Soruda Türk Ceza Kanunu dava zamanaşımı süreleri ile ilgili 66. Maddenin d ve e şıkları sorulmaktadır.  Soru konusu sınav konuları arasına girmemektedir. Zira Türk Ceza Kanunu 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun ikincil düzenlemesi olarak değerlendirilmemelidir. Bu nedenle sınav konusu haricinde soru sorulmuştur. Bu sebeple soru iptal edilmelidir.  

9.       A Kitapçığı 41. Soru
Soru doğru ancak cevap şıkkı yanlıştır..Soruda “ATA karnesi ile ilgili olarak aşağıda yer alan ifadelerden hangisi yanlıştır?” denilmekte ve cevap anahtarında yanlış şık olarak “B” şıkkı verilmektedir. Oysa İlgili Gümrük Genel Tebliğine göre sorunun doğru cevabı “C” şıkkı olmalıdır. Bunun sehven yapılan bir hata olduğu ve ilgili kurumlar tarafından fark edilir fark edilmez düzeltileceği kanaatindeyim. Bu soruya mutlaka itiraz edilmeli cevap şıkkının düzeltilmesi talep edilmelidir.

10.    A Kitapçığı 51. Soru  
Bu soru tam bir yanlış yönlendirme sorusudur. Bilgi ölçmemekte, hata yapılması için çaba gösterilmektedir. Ancak soruda ve cevap şıklarında hata yapılarak bu yanlış yönlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Bu soru bunca gencin emeğine ve bilgisine saygısızlık ve hakarettir. Bu soru iptal edilmeli ve bundan böyle gerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ve gerekse Milli Eğitim Bakanlığı’nın saygınlığına gölge düşürecek böyle yanlış yönlendirmeli sorular sorulmamalıdır. Şöyle ki; soruda kayda bağlı ihracat ile ilgili hangisi yanlıştır diye sorulmakta ve doğru cevap olarak da D şıkkı yani “Hangi eşyanın kayda bağlı olarak izleneceği İhracat Yönetmeliği eki Kayda Bağlı İhracat Listesinde belirlenmiştir” ibaresi yanlış olarak değerlendirilmektedir. Liste ismi doğru, listenin hangi mevzuat eki olduğu yanlış olduğundan bu şık yanlış olarak değerlendirilmiştir. Zira bu liste İhracı Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ (96/31) ekidir. Ancak gerek İhracat Yönetmeliği ve gerekse söz konusu tebliğ İhracat Rejimi Kararına istinaden düzenlenmiştir. Soru bilgi sormamakta, binlerce tebliğ, yönetmelik genelge vs. ekinin hangisine ait olduğunu sormaktadır. Böyle bir soru bilgi ölçmemekte ve herhangi bir amacı olmayan basit, ezberci niteliği olan bir sorudur. Hiç kimsenin hangi listenin hangi tebliğ veya yönetmelik eki olduğunu ezberleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu soru sırf bu nedenle iptal edilmelidir. Ancak soruda başka bir yanlışlık daha vardır. A şıkkında gümrük beyannamesinin fiili ihracattan önce kayda alınacağı belirtilmektedir. Ancak beyanname çok daha öncesinde gümrük beyannamesinin onay aşamasından önce kayda alınması gerekmektedir. Böylesine yanlış  yönlendirmeli bir bilgi doğru olarak kabul edilmemelidir. Bu soru her iki nedenle de iptal edilmeli ve bundan böyle GMS sınavlarında bu şekilde tartışmalı sorular sorulmamalıdır.

11.    A Kitapçığı 54. Soru
Bu soruda “Aşağıdaki şıklardan hangisi yanlıştır?” denilmektedir  ve D şıkkının doğru cevap olduğu belirtilmektedir. Ancak D şıkkı  Gümrük Yönetmeliği’nin 170. Maddesinin 1/b fıkrasında aynen geçmekte olduğundan doğrudur. Sorunun diğer şıkları da doğrudur. Bu durumda soruda yanlış olan hiçbir şık bulunmadığından sorunun doğru cevabı yoktur. Soru iptal edilmelidir.

12.  A Kitapçığı 80. Soru
Bu soru tam bir yanlış yönlendirme sorusudur. Bilgi ölçmemekte, hata yapılması için çaba gösterilmektedir. Ancak soruda ve cevap şıklarında hata yapılarak bu yanlış yönlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Bu soru bunca gencin emeğine ve bilgisine saygısızlık ve hakarettir. Bu soru iptal edilmeli ve bundan böyle gerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ve gerekse Milli Eğitim Bakanlığı’nın saygınlığına gölge düşürecek böyle yanlış yönlendirmeli sorular sorulmamalıdır. Şöyle ki; soruda “Fikri ve sınai mülkiyet hakları ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?”denilmekte ve cevap anahtarında doğru cevap olarak “D” şıkkı verilmektedir. Ancak;  A şıkkında “Fikri ve sınai haklara ilişkin başvurular gümrük müdürlüklerine yapılır.” Denilmektedir. Gümrük Yönetmeliği’nin 103. Maddesi’nin 1. Fıkrasında başvuru ile ilgili olarak “Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşyanın alıkonulması veya gümrük işlemlerinin durdurulması talebi ek-13’te yer alan Fikri ve Sınai Hakların İhlali İle İlgili Olarak Gümrük İdaresinin Harekete Geçmesine İlişkin Başvuru Formu ile elektronik olarak gümrük idaresine yapılır.” Cümlesi ile başvuru makamı ve başvuru şekli genel olarak açıklanmıştır. Konu hakkında 70 Seri Nolu Gümrük Genel tebliğinin 9/A maddesinde başvurunun Gümrükler Genel Müdürlüğü’ne yapılacağı net olarak belirtilmiş olmasına rağmen, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’ndaki Gümrük idaresi tanımı ve gümrük uygulamaları dikkate alındığında Fikri ve Sınai haklar çerçevesinde gümrük idaresi deyiminden Gümrük Müdürlükleri anlaşılması da mümkündür. Bu soru iptal edilmese dahi yanlış yönlendirme ve kafa karışıklığı yaratacak cevap şıkları yerine daha bilgi ve muhakeme yeteneği ölçecekşekilde cevap şıklarının daha uygun hazırlanması yerinde olacaktır. 

13.  A Kitapçığı 81. Soru
Bu soruda Fikri ve sınai haklar ile ilgili olarak “Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?” denilmiş ve  cevap doğru cevabı A şıkkı olarak verilmiştir. Ancak B şıkkında “Fikri ve sınai haklara ilişkin başvurunun geçerlilik süresi en fazla 1 yıldır.” Olarak yanlış bir ifade kurulmuştur. Şöyle ki;.Gümrük Yönetmeliği’nin 103/6. Maddesinde; “Hak sahibi, başvuru dilekçesinde, gümrük idaresinin harekete geçmesini istediği sürenin uzunluğunu tam olarak belirtmelidir. Ancak bu süre bir yılı geçemez.” Olarak belirtilmekte 1 yıllık sürenin başvurunun geçerlilik süresi değil, “Gümrük İdaresinin Harekete Geçme Süresi”dir. Bu doğrultuda  B şıkkının içeriği de yanlıştır.  Bu nedenle 2 doğru cevap olamayacağından bu sorunun da iptal edilmesi gerekmektedir.

14.  A Kitapçığı 89. Soru
Bu soru tam bir yanlış yönlendirme sorusudur. Bilgi ölçmemekte, hata yapılması için çaba gösterilmektedir. Ancak soruda ve cevap şıklarında hata yapılarak bu yanlış yönlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Bu soru bunca gencin emeğine ve bilgisine saygısızlık ve hakarettir. Bu soru iptal edilmeli ve bundan böyle gerek Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ve gerekse Milli Eğitim Bakanlığı’nın saygınlığına gölge düşürecek böyle yanlış yönlendirmeli sorular sorulmamalıdır. Şöyle ki; bu soruda da oldukça detay sorulmaya çalışılmış ancak soru şıklarında belirtilen 3 nolu şık cevap şıklarında hiç belirtilmemiştir. Bununla birlikte konuya ilişkin 1 Sıra Nolu Gümrük Muafiyet Tebliği’nin 36. Maddesinde Gümrük İdaresi Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü olarak değil Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü olarak belirtilmiştir. Eğer Gümrük Müdürlüğü’nün ismi sonradan değiştirilmediyse cevap şıklarında Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü doğru olarak belirtilmediğinden sorunun iptal edilmesi gerekmektedir. Soruda hem yanlış yönlendirme hem de çok fazla detaydan soru sorma çabası bulunmaktadır.

15.  A Kitapçığı 93. Soru
Bu sorunun D şıkkında CPD Karnesi yerine CPU Karnesi denilerek yanlış yönlendirme yapılmıştır. Bu soru iptal edilmese dahi yanlış yönlendirme ve kafa karışıklığı yaratacak cevap şıkları yerine daha bilgi ve muhakeme yeteneği ölçecekşekilde cevap şıklarının daha uygun hazırlanması yerinde olacaktır.

16.  A Kitapçığı 94. Soru
Bu soruda istatistik amaçlı ulusal açılımımız vardır denilerek kafa karışıklığı yaratılmaya çalışılmış ve yanlış yönlendirme yapılmıştır. Zira bu sınava hazırlanan herkes GTİP’in 9. Ve 10. Hanelerinin Milli Alt Açılım Kodu; 11. Ve 12. Hanelerinin ise İstatistik Kodu olduğunu bilmektedir. Sınavı hazırlayan kurumlar soruda istatistik amaçlı ulusal açılımımız diyerek bilerek yanlış yönlendirme yapmışlar ve konuyu bilmesine rağmen bir çok kişi yanlış cevap vermiştir. Bu soru yanlış yönlendirme nedeniyle iptal edilmesi gerekmektedir. Bu soru iptal edilmese dahi yanlış yönlendirme ve kafa karışıklığı yaratacak cevap şıkları yerine daha bilgi ve muhakeme yeteneği ölçecekşekilde cevap şıklarının daha uygun hazırlanması yerinde olacaktır.  

GMS 2012 Sınav Sorularına ulaşmak için tıklayınız.

2012 Gümrük Müşavirlik Mesleki Yeterlilik Sınav Hazırlık Programımız 10 Kasımda Başlıyor!